......

Άρθρο του Χρήστου Κουρτέλη,Λέκτορα Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών Loughborough University

 .......

  Τους τελευταίους μήνες έχουν ενταθεί οι διαπραγματεύσεις για την κατάρτιση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), ο οποίος συνήθως καλύπτει περίοδο πέντε έως επτά ετών. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) θα καλύπτει την περίοδο 2021-2027.

  Η διαδικασία θέσπισης του ΠΔΠ, αρχίζει μερικά έτη πριν από την έναρξη της περιόδου την οποία καλύπτει ο νέος προϋπολογισμός. Η υγειονομική κρίση και ο νέος κανονισμός που έχει εισηγηθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθιστά το νέο ΠΔΠ ιδιαίτερης σημασίας για την τοπική αυτοδιοίκηση. Πιο συγκεκριμένα, το νέο ΠΔΠ (ύψους €1,3τρις.) συνδυάζεται με μια πρωτοφανή προσπάθεια ανάκαμψης, γνωστής ως «Next Generation EU» (€750 δις.). Ο στόχος του νέου ΠΔΠ είναι να βοηθήσει την ΕΕ να ανασυνταχθεί μετά την πανδημία του κορωνοϊού.

  Ωστόσο, μέχρι σήμερα, η Πολωνία και η Ουγγαρία εμποδίζουν την έγκριση του νέου ΠΔΠ. Οι ηγεσίες τους αντιτίθονται στην σύνδεση του ΠΔΠ με παραβιάσεις του κράτους δικαίου. Με άλλα λόγια, οι κυβερνήσεις των δύο χωρών αξιώνουν ευρωπαϊκούς πόρους χωρίς να θέλουν κανέναν μηχανισμό ελέγχου για την τήρηση των αρχών του κράτους δικαίου.

  Το απαράδεκτο βέτο που άσκησαν στην συμφωνία για το νέο ΠΔΠ μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση. Το νέο ΠΔΠ περικλείει χορηγίες ύψους €500δις. μέσω του πλάνου οικονομικής ανάκαμψης της ΕΕ και ένα φιλόδοξο πρόγραμμα υγειονομικής περίθαλψης. Επιπλέον, το ΠΔΠ περιλαμβάνει κονδύλια €40δις. για τη δίκαιη μετάβαση στην οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Έπειτα από τις εισηγήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, οι αυτοδιοικητικές αρχές θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά τα χρηματοδοτικά εργαλεία, γεγονός που πολλαπλασιάζει τις ευκαιρίες για τη δημιουργία σχεδίων προς αντιμετώπιση των τοπικών προβλημάτων. Επίσης, μέσω των ευρωπαϊκών πόρων, οι δήμοι και οι περιφέρειες της χώρας θα μπορούν να αναλάβουν δέσμες μέτρων για την αναζωογόνηση ζωτικών τομέων των τοπικών κοινωνιών και οικονομιών όπως ο πολιτισμός, οι μετακινήσεις και ο τουρισμός.

  Ας ελπίσουμε πως η συνέχεια των διαπραγματεύσεων δεν θα οδηγήσει σε εκπτώσεις του κράτους δικαίου. Οι πιέσεις που ασκούνται από τα υπόλοιπα μέλη της ΕΕ έχουν ήδη φέρει κάποιο αποτέλεσμα, καθώς η Πολωνία φαίνεται πιο διαλλακτική σε μια πιθανή συμφωνία. Εντούτοις, η καθυστέρηση του ΠΔΠ ενδέχεται να ανατρέψει τον προγραμματισμό των τοπικών αρχών και να οδηγήσει στην αναβολή (ή ακόμα και ακύρωση) μελλοντικών πρωτοβουλιών που καθορίζονται από αυστηρά χρονοδιαγράμματα. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή των πολιτών και την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων την επαύριον της υγειονομικής κρίσης.

Δρ. Χρήστος Κουρτέλης

Λέκτορας Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών

Loughborough University